Κάνεμαν, Ντάνιελ

(Daniel Kahneman, Τελ Αβίβ 1934 –). Αμερικανός ψυχολόγος, ισραηλινής καταγωγής. Αποφοίτησε το 1954 από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, με πτυχία ψυχολογίας και μαθηματικών. Το 1961 απέκτησε διδακτορικό τίτλο στην ψυχολογία από το πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια και ονομάστηκε λέκτορας ψυχολογίας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. Το 1973 ανακηρύχθηκε καθηγητής ψυχολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο, ενώ το 1993 ονομάστηκε καθηγητής ψυχολογίας και δημόσιων υποθέσεων στο πανεπιστήμιο Πρίνστον των ΗΠΑ. Ο Κ. εισήγαγε θέσεις από την ψυχολογία στα οικονομικά, θεμελιώνοντας ένα νέο πεδίο στην επιστημονική έρευνα. Οι βασικές θέσεις του αφορούν τη λήψη αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας, κατορθώνοντας να αποδείξει πως οι ανθρώπινες αποφάσεις είναι δυνατόν να αποκλίνουν συστηματικά από αυτές που προβλέπει η οικονομική θεωρία. Μαζί με τον Άμος Τβέρσκι (καθηγητή συμπεριφοριστικών επιστημών στο πανεπιστήμιο Στάνφορντ), ανέπτυξαν τη θεωρία προσδοκιών ως μια εναλλακτική θεωρία, η οποία συμβαδίζει περισσότερο με την παρατηρημένη συμπεριφορά. Ο Κ. ανακάλυψε επίσης πως η αξιολογική κρίση των εναλλακτικών επιλογών για τη λήψη αποφάσεων, εμπλουτισμένη από την εμπειρία, μπορεί να διαφέρει συστηματικά από την προβλεπόμενη από τις βασικές αρχές της θεωρίας των πιθανοτήτων. Το έργο του ενέπνευσε μια νέα γενιά ερευνητών στις οικονομικές επιστήμες, οι οποίοι εμπλούτισαν την οικονομική θεωρία με αρχές της γνωστικής ψυχολογίας περί των βασικών ανθρώπινων κινήτρων. Το 2002 του απονεμήθηκε (εξ ημισείας με τον Βέρνον Σμιθ) το βραβείο Νόμπελ οικονομικών, για την εισαγωγή αντιλήψεων από την ψυχολογική έρευνα στην οικονομική επιστήμη, ειδικότερα εκείνων που αφορούν την ανθρώπινη κρίση και τη λήψη αποφάσεων υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Ο Κ. έχει τιμηθεί με αρκετά βραβεία και σημαντικές διακρίσεις, ενώ είναι συγγραφέας σημαντικού αριθμού βιβλίων.